MMC Magazine

„Hakkeyoi, nokotta!” Gyoji ubrany w swój piękny strój sygnalizuje rozpoczęcie pojedynku dwóch zapaśników sumo. Miejsce zawodów jest idealnie przygotowane, łącznie z ozdobnym dachem podwieszonym nad dohyo (ring sumo), i gotowe do rozpoczęcia uroczystych rytuałów wejścia na matę i tańca pokłonów. Jeśli udasz się na Honbasho (oficjalny, regularny turniej zawodowych zapasów), by obejrzeć walkę sumo, czeka Cię o wiele więcej atrakcji niż tylko sam pojedynek zapaśników.

Co roku organizuje się 6 turniejów sumo zwanych Honbasho. Trzy z nich (styczniowy, majowy i wrześniowy) odbywają się w Tokio, w Ryogoku Kokugikan na północ od stacji JR Ryogoku. Podczas turnieju ulice zdobią kolorowe banery z nazwiskami zapaśników, tworząc niezwykłą atmosferę miasta sumo. Pierwsze szczególnie emocjonujące przeżycie czeka odwiedzających Ryogoku Kokugikan przy bramach stadionu. 
Istnieje duże prawdopodobieństwo spotkania byłych słynnych zapaśników, którzy stoją tam, pełniąc teraz rolę bileterów. Po wejściu do hali zatapiamy się w świecie sumo, widzimy 20 stoisk informacyjnych jeden obok drugiego, słychać głosy portierów ubranych w hakamy i dam ubranych w kimona. Na pierwszym piętrze stadionu Kokugikan znajduje się muzeum sumo, gdzie można obejrzeć bogatą kolekcję przedmiotów związanych z sumo, takich jak malowidła na drewnie, banzuke (listy rankingowe) i keshomawashi (ozdobne fartuchy noszone przez Yokozunów).

Zasady sumo są proste. Gyoji to sędzia zawodów, a dwaj mężczyźni mający na sobie pasy sumo walczą ze sobą do momentu, aż jeden z nich zwycięży przez powalenie przeciwnika albo wypchnięcie go z maty. Jeśli któryś z zawodników popełni faul, np. nieumyślnie pociągnie przeciwnika za włosy lub go chwyci, automatycznie przegrywa. Turnieje zwane Honbasho odbywają się 6 razy w roku, a każdy trwa 15 dni. Zapaśnicy biorą udział w jednej walce dziennie, a mistrzem zostaje ten, który odniesie najwięcej zwycięstw. Oficjalna lista przedstawiająca ranking zapaśników nazywa się banzuke. Ranking obejmuje 10 szczebli, od najniższego Jyonokuchi do najwyższego Yokozuna. W japońskich zapasach sumo, banzuke decyduje o wszystkim. Od pozycji w rankingu zależy wynagrodzenie zapaśnika i poziom przysługujących mu przywilejów. Jedynie zapaśnicy, którzy osiągnęli Sandanme (3. poziom) mogą nosić sandały ze skórzaną podeszwą i tylko Juryo i wyższy uprawnia do noszenia formalnego stroju, haori hakama. Awans i spadek w rankingu określa się podczas konferencji poświęconej rankingowi banzuke, którą odbywa się po każdym turnieju. Zasadniczo zapaśnik awansuje w rankingu, jeśli wygra co najmniej 8 walk w turnieju, lub spada, jeśli dozna co najmniej 8 porażek. Tradycyjnie członkowie tej samej „stajni” i bracia nie walczą przeciwko sobie. Wynika to z głęboko zakorzenionego samurajskiego miłosierdzia, które kazałoby współczuć obu uczestnikom takiej walki.

1. Zapaśnikami sumo mogą zostać tylko mężczyźni. Kobiety nie są dopuszczane.

Aby zostać zapaśnikiem sumo, należy spełnić 3 warunki, które pozwalają zostać praktykantem, czyli Shin-deshi 1) musisz być mężczyzną, mieć mniej niż 23 lata i ukończyć obowiązkową edukację; 2) musisz mieć co najmniej 173 cm wzrostu; 3) musisz ważyć co najmniej 75 kg. W zasadach sumo zapisano, że "zapaśnikami mogą być tylko mężczyźni".

2. Szpagat jest ważnym elementem treningu zapaśnika.

Najważniejszą rzeczą dla zapaśników sumo jest trenowanie ciała tak, by stało się na tyle elastyczne, aby nie ulec kontuzjom. W tym celu ćwiczą szpagaty, rozkładając nogi w lewo i w prawo. Zapaśnicy, którzy ukończyli trening muszą potrafić rozłożyć nogi pod kątem 180 st., podczas gdy tułów i podbródek leżą płasko na podłodze. Nowi zapaśnicy ćwiczą w salach treningowych do sumo w Kokugikan przez 6 miesięcy, aby nauczyć się podstaw, w tym szpagatu.

3. W arenie Ryogoku znajduje się mnóstwo restauracji, które specjalizują się w chanko nabe, kuchni dla zapaśników sumo.

Chanko nabe to potrawa znana jako podstawowe pożywienie zapaśnika sumo. To olbrzymi garnek duszonych warzyw sezonowych z rybami i drobiem jedzony z dipem i octem ponzu. Przy ulicach Ryogoku, gdzie mieści się arena Ryogoku Kokugikan i skąd wywodzi się chanko nabe, można znaleźć wiele wyspecjalizowanych restauracji.

4. Rzucanie soli przed walką ma usunąć nieczystości.

Przed walką zapaśnicy sumo czasami rozsypują sól. Zwyczaj ten został zapoczątkowany jako rytuał oczyszczenia dohyo, która jest uważana za miejsce święte. W czasie Honbasho, zużywa się około 45 kilogramów soli dziennie. W sumie podczas całego turnieju zużywa się ponad 650 kg soli. Zapaśnikom wolno rzucać sól pod warunkiem osiągnięcia poziomu Makushita i tylko gdy pozwala na to czas.

5. Zapaśnikom płaci się wynagrodzenie tak jak przedsiębiorcom. 

Zapaśnicy sumo są wynagradzani według siatki płac, z tym że przysługuje ono jedynie zapaśnikom na poziomie Juryo i wyższym. Makushita i niższe stopnie otrzymują wynagrodzenie w formie diety za każde Basho. Podstawowa pensja Yokozuny wynosi 2,82 miliona jenów miesięcznie a dieta dla Makushity to 150,000 jenów za Basho. Są też premie za wygrane walki, tak więc im więcej zapaśnik wygrywa, tym więcej zarabia.

6. Baner Man-in Onrei (komplet widowni) wywiesza się w zależności od liczby sprzedanych biletów

Napis na banerze nad podwieszonym dachem brzmi „Man-in Onrei” i oznacza, że wykupiono komplet biletów (patrz górne zdjęcie na poprzedniej stronie). Baner ten opuszcza się po zakończeniu walk Juryo, w momencie gdy “ki” (drewniane kołatki) zaczynają sygnalizować rozpoczęcie walk Makuuchi. Mówi się, że baner jest wywieszany tylko wtedy, gdy do godz. 15:00 uda się sprzedać co najmniej 80% biletów wstępu na dany dzień.